Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis, zeker voor kinderen. Hoe je het nieuws brengt, kan een groot verschil maken in hoe zij dit verwerken. Dit gesprek vraagt om zorgvuldigheid, begrip en een aanpak die aansluit bij de leeftijd en het karakter van je kind. In deze blog lees je hoe je dit moeilijke onderwerp bespreekbaar maakt.
Wat is het juiste moment om aan je kinderen te vertellen dat je gaat scheiden?
Timing is alles. Het is belangrijk om je te realiseren dat dit gesprek waarschijnlijk een van de moeilijkste momenten zal zijn die je als ouder meemaakt. Het is pijnlijk om te zien hoe je kind reageert op nieuws dat hun wereld verandert. Het vraagt dus om veel zorg en aandacht van jouw kant. Kinderen hebben tijd nodig om aan het idee te wennen, maar vertel het ook niet te vroeg. Als je nog twijfelt over de scheiding of praktische zaken niet geregeld zijn kan dit extra onzekerheid veroorzaken.
Het beste moment om het te vertellen is wanneer jullie samen duidelijke afspraken hebben gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan wie waar gaat wonen en hoe de zorg verdeeld wordt. Dit geeft je kind houvast en laat zien dat jullie samen verantwoordelijk blijven. Kies een moment waarop je kind ontspannen is en niet vlak voor een belangrijke gebeurtenis, zoals een proefwerk of kinderfeestje.
Wat is belangrijk om te vertellen?
Bij het gesprek met je kinderen over de scheiding zijn er een paar dingen die je altijd moet benoemen, ongeacht de leeftijd van je kind. Deze punten bieden duidelijkheid en kunnen je kind helpen de situatie beter te begrijpen. Hier zijn de belangrijkste zaken om te delen:
- Het is niet jouw schuld. Kinderen denken vaak dat zij iets verkeerd hebben gedaan. Maak duidelijk dat de scheiding een keuze is van jullie als ouders.
- We blijven van je houden. Laat je kind weten dat jullie liefde voor hen onvoorwaardelijk is en nooit zal veranderen.
- We zorgen samen voor jou. Geef aan dat jullie ondanks de scheiding allebei betrokken blijven bij hun leven.
- Je mag alles voelen. Vertel dat het oké is om verdrietig te zijn dat je er bent om naar hen te luisteren.
- We hebben een plan. Leg uit wat er al geregeld is, zoals waar jullie gaan wonen of hoe het contact met beide ouders eruitziet.
Welke reacties kan je verwachten van je kinderen?
Hoe kinderen reageren op het nieuws van een scheiding hangt sterk af van hun leeftijd en ontwikkelingsfase. Jongere kinderen begrijpen vaak niet volledig wat een scheiding inhoudt, terwijl oudere kinderen of tieners zich meer bewust zijn van de gevolgen. Het is daarom belangrijk om je boodschap aan te passen aan hun leeftijd zodat ze het nieuws beter kunnen begrijpen en verwerken.
Bij jongere kinderen:
Bij peuters en kleuters draait het vaak om veiligheid en routine. Zij begrijpen vaak niet precies wat een scheiding inhoudt, maar merken wel veranderingen in hun omgeving en gedrag van hun ouders. Mogelijke reacties die je bij jongere kinderen kunt verwachten zijn:
- Verwarring: ze kunnen vragen blijven stellen zoals: “Komt papa morgen weer thuis?” of “Wie gaat mij naar bed brengen?”
- Onzekerheid: ze kunnen bang worden om verlaten te worden of ineens ‘clingy’ gedrag vertonen.
- Terugval in gedrag: denk aan dingen zoals bedplassen of weer een speen willen ook al waren ze daar al mee gestopt.
Bij oudere kinderen:
Oudere kinderen en tieners begrijpen vaak meer van de situatie en kunnen sterker reageren. Ze denken meer na over de gevolgen voor hun eigen leven, zoals school, vrienden en hobby’s. Mogelijke reacties van je kind of tiener kunnen zijn:
- Boosheid: ze kunnen boos zijn op een van de ouders of op de situatie in het algemeen. Soms uiten ze dit in woede-uitbarstingen of stilzwijgen.
- Verdriet: oudere kinderen kunnen zich overweldigd voelen en zich terugtrekken, bijvoorbeeld in hun kamer of sociale kring.
- Schuldgevoel: Ze denken soms dat ze hadden kunnen helpen om de scheiding te voorkomen
- Pragmatische vragen: Tieners willen vaak weten hoe het praktisch in hun leven verandert, zoals: “Blijf ik op dezelfde school?” of “Kan ik nog naar die sportclub?”
Hoe ga je om met vragen van je kind over de scheiding?
Het is normaal dat kinderen na het gesprek met vragen blijven komen. Een scheiding brengt veel onzekerheid en door vragen te stellen proberen ze grip te krijgen op de situatie. Soms zullen ze dezelfde vragen herhalen, zoals: “Moet ik straks verhuizen?” of “Waarom gaat het zo?” Dit kan frustrerend voelen, maar voor je kind is het een manier om de veranderingen te begrijpen.
Blijf eerlijk en duidelijk, ook als je iets nog niet weet. Zeg bijvoorbeeld: “We weten dat nu nog niet, maar zodra we meer weten, vertellen we het je.” Het programma Begeleide Omgangsregeling (BOR) kan hierbij helpen. Laat je kind merken dat alle vragen welkom zijn, ook op onverwachte momenten. Door beschikbaar en geduldig te zijn bied je ze de veiligheid die ze nodig hebben. Ook zijn verschillende programma’s die je kind kunnen helpen bij het verwerken van een scheiding. KIES-Coaching is er zo een.
